این رقم بیشتر در جم (استان بوشهر)، حاجی­آباد (استان هرمزگان)، ﺑﻬﺒﻬﺎن (اﺳﺘﺎن ﺧﻮزﺳﺘﺎن) و ﻓﺴﺎ (اﺳﺘﺎن ﻓﺎرس) کشت می­شود. ﺧﺮﻣﺎی ﺧﺎﺻﻮﺋﯽ رﻗﻤﯽ ﻣﺮﻏﻮب اﺳﺖ و ﻣﯿﻮه­ای ﺑﺴﯿﺎر ﺷﯿﺮﯾﻦ دارد. از نظر اﻧﺪازه جزء کوچکترین گونه­های خرمای کشور محسوب می­شود. در ﻓﺴﺎ و ﺑﻬﺒﻬﺎن ﺧﺎﺻﯽ ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽﺷﻮد و ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻧﮕﻬﺪاری ﺑﺎﻻیی دارد.

اﯾﻦ رﻗﻢ در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ اﺳﺎﻣﯽ ﻗﻨﻄﺎر و ﻗﻨﺪی ﻧﯿﺰ ﻧﺎﻣﯿﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد. از ارﻗﺎم رﯾﺰداﻧﻪ و ﺧﺮﻣﺎی آن ﺗﺮ اﺳﺖ. ﯾﮑﯽ از ﻣﺮﻏﻮب ﺗﺮﯾﻦ ﺧﺮﻣﺎﻫﺎی ﺻﺎدراﺗﯽ ﺧﻮزﺳﺘﺎن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻧﮕﻬﺪاری اﯾﻦ رﻗﻢ زﯾﺎد اﺳﺖ. اﯾﻦ رﻗﻢ ﺧﺮﻣﺎ در روی درﺧﺖ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻧﻮﺑﺖ ﺑﺮداﺷﺖ ﻣﯽﺷﻮد. ﻣﻨﺎﻃﻖ ﮐﺸﺖ آن ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺧﻮزﺳﺘﺎن (ﺷﺎدﮔﺎن، ﺧﺮﻣﺸﻬﺮ، آﺑﺎدان، اﻫﻮاز، ﺑﻬﺒﻬﺎن) در ﺑﺮازﺟﺎن، اﻫﺮم، ﮐﺎزرون و داراب ﻧﯿﺰ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. در حاجی­آباد نیمه خشک محسوب می­شود. ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﺻﻮرت رﻃﺐ و ﺧﺮﻣﺎ ﻣﺼﺮف ﻣﯽﺷﻮد.

رﯾﺸﻪ و ﻣﻨﺸﺄ ﺧﺮﻣﺎی ﻧﺮم ﺑﺮحی از ﻋﺮاق ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺮ ﻧﻘﺎط ﺧﺮﻣﺎﺧﯿﺰ ﺑﺮده ﺷﺪه اﺳﺖ. اﯾﻦ رﻗﻢ ﺧﺮﻣﺎ، دﯾﺮرس اﺳﺖ و ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ رﻃﻮﺑﺖ ﻣﻘﺎوﻣﺘﯽ ﻧﺪارد. اﯾﻦ رﻗﻢ ﯾﮑﯽ از ارﻗﺎم ﻣﻬﻢ اﺳﺘﺎن ﺧﻮزﺳﺘﺎن ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ و ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺧﻮزﺳﺘﺎن در ﻗﺼﺮ ﺷﯿﺮﯾﻦ، ﺳﻮﻣﺎر، دﻫﻠﺮان، ﺑﻨﺪرﻟﻨﮕﻪ و ﺑﺮازﺟﺎن ﻧﯿﺰ ﮐﺸﺖ ﻣﯽﺷﻮد. ﺧﺎرک آن دارای ﻣﻘﺪار ﻗﻨﺪ ﮐﺎﻓﯽ اﺳﺖ. ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ ﺧﺎرک و رﻃﺐ آن ﺑﻪ ﻣﻘﺪار زﯾﺎد ﻣﻮرد ﻣﺼﺮف ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺧﺮﻣﺎ ﺧﯿﺰ ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد. ﻣﯿﻮه ﺑﺮحی از ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺧﺎرک در زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ اﮐﺜﺮ ارﻗﺎم ﻣﺰه ﮔﺲ دارد، ﻗﺎﺑﻞ ﺧﻮردن اﺳﺖ. از ﻧﻈﺮ ﻣﺮﻏﻮﺑﯿﺖ و ﺷﯿﺮﯾﻨﯽ و ﺗﺎزهﺧﻮری ﺧﺮﻣﺎ، ﺑﺴﯿﺎر ﺧﻮﺷﻤﺰه و ﻟﺬﯾﺬ اﺳﺖ. رﻧﮓ میوه در مرحله ﺧﺎرک زرد، رﻃﺐ آن ﮐﻬﺮﺑﺎﺋﯽ و در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺧﺮﻣﺎ از ﮐﻬﺮﺑﺎﯾﯽ ﺗﺎ ﻗﻬﻮه­ای ماﯾﻞ ﺑﻪ ﻗﺮﻣﺰ اﺳﺖ.

ربی ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ارﻗﺎم اﺳﺘﺎن ﺳﯿﺴﺘﺎن و ﺑﻠﻮﭼﺴﺘﺎن و یکی از زودرس­ترین گونه­های خرمای ایران ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. از ﻧﻈﺮ اﻫﻤﯿﺖ ﺑﻌﺪ از استعمران، ﺷﺎﻫﺎﻧﯽ، ﻣﻀﺎﻓﺘﯽ و ﮐﺒﮑﺎب ﻗﺮار دارد. در اﯾﺮاﻧﺸﻬﺮ، زاﺑﻞ، ﭼﺎبهار و ﺳﺮاوان ﮐﺎﺷﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد. ﻣﯿﻮه آن ﻧﺴﺒﺘﺎ ﺑﺰرگ و رﻧﮓ آن ﻗﺮﻣﺰ تیره می­باشد. زﻣﺎن رﺳﯿﺪن ﮐﺎﻣﻞ آن تقریبا ﺑﺎ رﻗﻢ ﻣﻀﺎﻓﺘﯽ ﻫﻤﺰﻣﺎن اﺳﺖ. در اﯾﺮاﻧﺸﻬﺮ و زاﺑﻞ از ﻧﻈﺮ ﻣﺮﻏﻮﺑﯿﺖ ﻋﺎﻟﯽ و در ﭼﺎﺑﻬﺎر و ﺳﺮاوان ﺧﻮب اﺳﺖ.‬

ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ و ﻣﻌﺮوﻓﺘﺮﯾﻦ ارﻗﺎم ﺷﻤﺎل اﺳﺘﺎن ﻫﺮﻣﺰﮔﺎن (حاجی­آباد) اﺳﺖ. اﯾﻦ رﻗﻢ در ﺣﺴﻦآﺑﺎد ﮐﺎزرون، اﻃﺮاف داراب، ﮐﺮﻣﺎن، و ﺑﻨﺪرﻋﺒﺎس نیز ﮐﺎﺷﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد. درﺻﺪ رﻃﻮﺑﺖ ﻣﯿﻮه آن ﮐﻢ اﺳﺖ از ارﻗﺎم ﺧﺸﮏ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽﮔﺮدد. این نوع خرما از جمله گونه های نسبتا دیررس بوده، ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻣﯿﻮه آن ﻣﻄﻠﻮب اﺳﺖ و از ﻧﻈﺮ ﺻﺎدرات ﺑﺴﯿﺎر ﺑﺎزار ﭘﺴﻨﺪ اﺳﺖ. خرمای پیارم سرشار از مواد قندی، پروتئینی و سایر مواد معدنی بوده و از ارزش غذایی بالایی برخوردار است

رﻗﻢ زاﻫﺪی ﻣﺎﻧﻨﺪ رﻗﻢ دﯾﺮی از ارﻗﺎم ﺧﺸﮏ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽرود. در ﺑﻌﻀﯽ از ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان رﻗﻢ ﻧﯿﻤﻪ ﺧﺸﮏ اﺳﺖ. در ﻣﻨﺎﻃﻘﯽ از ﮐﺸﻮر ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻗﺼﺐ از آن ﻧﺎم ﺑﺮده ﺷﺪه اﺳﺖ. اﯾﻦ رﻗﻢ ﺧﺮﻣﺎ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ در ﺗﻤﺎم اﺳﺘﺎنﻫﺎی ﺧﺮﻣﺎ ﺧﯿﺰ ﮐﻢ و ﺑﯿﺶ ﮐﺎﺷﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد؛ ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﻓﺎرس، ﺑﻮﺷﻬﺮ، ﺧﻮزﺳﺘﺎن و ﮐﺮﻣﺎﻧﺸﺎه. ﻣﯿﻮه در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺧﺎرک زردرﻧﮓ، در ﻣﺮﺣﻠﻪ رﻃﺐ ﻗﻬﻮه ای روﺷﻦ و در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺧﺮﻣﺎ ﻗﻬﻮه­ای ﻣﺘﻤﺎﯾﻞ ﺑﻪ ﻗﺮﻣﺰ ﺗﺎ زرد ﮐﻤﺮﻧﮓ ﻣﯽباشد. زاﻫﺪی ﯾﺎ زﻫﺪی در زﺑﺎن

رﻗﻢ ﮐﺒﮑﺎب از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ و ﻓﺮاوانﺗﺮﯾﻦ ارﻗﺎم ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﺸﺖ و ﮐﻤﺎرجِ ﮐﺎزرون و دﺷﺘﺴﺘﺎنِ ﺑﺮازﺟﺎن ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. اﯾﻦ رﻗﻢ در ﺳﺎﯾﺮ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺧﺮﻣﺎ ﺧﯿﺰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺧﻮرﻣﻮج، ﺑﻬﺒﻬﺎن، ﺟﻬﺮم و ﻃﺒﺲ ﻧﯿﺰ ﮐﺸﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﮐﺒﮑﺎب ﺑﻬﺒﻬﺎن ﺑﺴﯿﺎر ﺷﯿﺮﯾﻦ و ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﮐﺒﮑﺎب دشتستان ﭘﺮﺷﯿﺮه­تر ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. اﻧﺪازه ﺣﺒﻪ ﮐﺒﮑﺎب درﺷﺖ بوده، رﻧﮓ ﻣﯿﻮه در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺧﺎرک و رﻃﺐ زرد اﺳﺖ و در ﺣﺎﻟﺖ رﺳﯿﺪن ﮐﺎﻣﻞ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻗﻬﻮه ای ﺗﯿﺮه در ﻣﯽآﯾﺪ. ﻣﺼﺮف آن ﺑﯿﺸﺘﺮ در ﺣﺎﻟﺖ رﻃﺐ و ﺧﺮﻣﺎ اﺳﺖ. از ﻧﻈﺮ اﻫﻤﯿﺖ اﻗﺘﺼﺎدی در اﯾﺮان ﺑﻌﺪ از استعمران، ﺷﺎﻫﺎﻧﯽ و ﻣﻀﺎﻓﺘﯽ ﻗﺮار دارد. خرمای کبکاب ﺟﺰء ارﻗﺎمِ ﺗﺮ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽﺷﻮد.

در اﯾﺮان ﺑﻌﺪ از استعمران و ﺷﺎﻫﺎﻧﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ارﻗﺎم ﺧﺮﻣﺎی اﻗﺘﺼﺎدی ﮐﺸﻮر اﺳﺖ. اﯾﻦ رﻗﻢ در ﻧﻘﺎط ﻣﺨﺘﻠﻒ ﮐﺸﻮر ﮐﺸﺖ ﺷﺪه و ﻣﻮﻃﻦ اﺻﻠﯽ آن در اﯾﺮان، ﺑﻢ ﮐﺮﻣﺎن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. رطب ﻣﻀﺎﻓﺘﯽ ﺑﻢ ﯾﮑﯽ از ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ اﻧﻮاع ﺧﺮﻣﺎی اﯾﺮان از ﻧﻈﺮ ﺑﺎزار داﺧﻠﯽ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽﺷﻮد. ﭘﺮاﮐﻨﺪﮔﯽ اﯾﻦ رﻗﻢ ﻋﻼوه ﺑﺮ اﺳﺘﺎن ﮐﺮﻣﺎن (ﺑﻢ، ﺟﯿﺮﻓﺖ، ﮐﻬﻨﻮج، ﺷﻬﺪاد، ﻧﺮﻣﺎﺷﯿﺮ)، ﺳﺮاوان، اﯾﺮاﻧﺸﻬﺮ، ﻧﯿﮑﺸﻬﺮ، ﺣﺎﺟﯽآﺑﺎد، ﻃﺒﺲ و ﺧﻮر و ﺑﯿﺎﺑﺎﻧﮏ اﺻﻔﻬﺎن ﻧﯿﺰ ﻣﯽباشد.‬‬‬‬

اﯾﻦ رﻗﻢ در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ اسامی ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ ﻧﺎﻣﯿﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ. در ﻣﯿﻨﺎب ﺷﺎوﻧﯽ، در ﻓﯿﺮوزآﺑﺎد ﺷﻮﻧﯽ و در ﺣﺎﺟﯽآﺑﺎد ﺑﻨﺪرﻋﺒﺎس ﺑﻪ ﻧﺎم ﺷﺎﻧﯽ شناخته می­شود. ﺧﺮﻣﺎی ﺷﺎﻫﺎﻧﯽ ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ و ﻓﺮاوان­ترین ارﻗﺎم اﺳﺘﺎن ﻓﺎرس اﺳﺖ و ﺣﺪود 90 درﺻﺪ از نخیلات ﺟﻬﺮم (ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﺷﻬﺮﻫﺎی ﺧﺮﻣﺎ ﺧﯿﺰ استان ﻓﺎرس) را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﯽﺷﻮد. رﻗﻤﯽ ﻣﯿﺎن­رس و دﯾﺮ­رس و ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻄﻠﻮب ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. شاهانی دوﻣﯿﻦ رﻗﻢ خرمای اﯾﺮان از ﻧﻈﺮ ﺳﻄﺢ زﯾﺮﮐﺸﺖ بوده، در ﻧﻘﺎط ﻣﺨﺘﻠﻒ ﮐﺸﻮر ﭘﺮاﮐﻨﺪه شده و در ﺷﻬﺮﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺳﺘﺎن ﻓﺎرس ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در ﺟﯿﺮﻓﺖ، ﮐﻬﻨﻮج، ﺳﺮاوان، ﺣﺎﺟﯽآﺑﺎد و ﻃﺒﺲ ﮐﺸﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ. اﯾﻦ رقم ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺷﯿﺮﯾﻨﯽ زﯾﺎد و ﺧﻮش رﻧﮕﯽ ﺧﺮﻣﺎی آن، ﻣﺼﺮف داﺧﻠﯽ ﻓﺮاوان دارد.‬‬‬‬‬‬

اﯾﻦ رﻗﻢ ﮐﻪ در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺨﺘﻠﻒ به اسامی ﺳﻌﻤﺮان، ﺳﺎﯾﺮ، ﺳﻤﺒﺮون و سمرون نیز نامیده می­شود، ﺣﺪود 75 درصد از نخیلات اﺳﺘﺎن ﺧﻮزﺳﺘﺎن را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﯽ­ﺷﻮد و ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ارﻗﺎم ﺻﺎدراﺗﯽ اﺳﺘﺎن ﺧﻮزﺳﺘﺎن به شمار می­­رود. "سایر" نام تجاری خرمای استعمران می­باشد و دارای ارزش ﺗﺠﺎری ﺑﺴﯿﺎر زﯾﺎدی اﺳﺖ. از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت اﯾﻦ رﻗﻢ، ﻧﯿﻤﻪ خشک ﺑﻮدن آن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﺎﺻﯿﺖ ماندگاری آن را اﻓﺰاﯾﺶ داده و اﯾﻦ ﺧﺎﺻﯿﺖ ﺳﺒﺐ ﺷﺪه ﺗﺎ جزء ﻣﻨﺎﺳﺐﺗﺮﯾﻦ رﻗﻢهای ﺗﺠﺎری و ﺻﺎدراﺗﯽ اﯾﺮان ﮔﺮدد. خرمای سایر به اندازه­های مختلفی بسته به سفارش بازار هدف جداسازی می­شود، از جمله:‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬